1. Konut kira gelirleri yıllık 2.600 TLyi aşıyorsa beyana tabidir.
Sahibi oldukları konutları kiraya verenlerin 2010 yılında elde ettikleri kira gelirleri toplamının 2.600 TLnin altında olması halinde bunların beyanname vermelerine veya vergi dairesine herhangi bir bildirimde bulunmalarına gerek yoktur.
Kira gelirinin yanında ticari, zirai veya mesleki kazancını beyan etmek zorunda olanlar, 2.600 Türk Lirası istisnasından yararlanamazlar.
2.600 TLlik istisna kazancın üzerinde bir konut kira geliri elde edilmesi halinde ise bu gelirden giderlerin düşülmesi ve kalan tutarın gelir vergisi beyannamesine dahil edilmesi gerekmektedir.
Bu aşamada kira geliri elde edenler ister götürü gider yöntemini isterlerse gerçek gider yöntemini seçebilecekleridir.
Götürü gider yönteminin seçilmesi durumunda istisnayı aşan kira geliri toplamının % 25i düşülecek kalan % 75 ise beyan edilecektir. Örneğin, 2010 yılında 12.000.-TL. kira geliri elde eden bir kişi öncelikle istisna tutarını düşecek (12.000-2.600=9.400) kalan tutarın % 25ini de (9.400x0.25=2.350) götürü gider olarak indirebilecektir. Bu durumda beyan edilmesi gereken tutar (9.400-2.350=) 7.050 TL olarak bulunacaktır.
Ancak, götürü gider yönteminin seçilmesi halinde iki yıl üst üste bu yöntemin uygulanması gerekmektedir. Yani bir yıl götürü gider yöntemini uygulayıp ertesi yıl gerçek giderlerin yüksek çıkması halinde götürü gider yönteminden vazgeçilemeyecektir.
Gerçek gider yönteminin seçilmesi halinde ise elde edilen brüt kira gelirinden Gelir Vergisi Kanununun 74. maddesinde yazılı giderlerin indirilmesi gerekmektedir. Bu noktada bazı gider türleri şunlardır:
- Ev sahibi tarafından kiraya verilen konut için ödenen aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri,
- Konutun önemi ile orantılı olan idare giderleri,
- Kiraya verilen konutun sigorta giderleri,
- Kiraya verilen konutun alımında veya bakımında kullanılan kredilerin faizleri,
- Konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün satın alma yılından itibaren 5 yıl süre ile iktisap bedelinin %5i (Sadece ilgili gayrimenkule ait hasılata uygulanır ve indirilmeyen kısım gider fazlalığı sayılmaz. 2006 yılından önce iktisap edilen konutlar için indirimden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.)
2. İşyeri kira gelirleri yıllık 22.000 TLyi aşıyorsa beyana tabidir
Gayrimenkulleri işyeri olarak kiralayan kişi ve kuruluşlar, kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi kesintisi yapacaklardır. Yani işyerinin kiracıları, ödeyecekleri kira üzerinden vergi keseceklerdir. Gelir Vergisi Kanununun 94. maddesinin birinci fıkrasında sayılan kişi ve kuruluşlar kiracı sıfatıyla yapmış oldukları işyeri kira ödemelerinin brüt tutarı üzerinden %20 oranında stopaj (tevkifat) yapmak zorundadırlar.
Ancak, gayrimenkulü kiralayan mükellef basit usulde vergiye tabi ise; kira ödemesi üzerinden her hangi bir vergi kesintisi yapılmaz.
Öte yandan Gelir Vergisi Kanununun 86. maddesi 2010 yılında elde edilen ve vergi kesintisine tabi tutulan işyeri kira gelirinin 22.000 TLnin altında kalması halinde beyan edilmeyeceği belirtilmiştir. Bu tutarı aşan işyeri kira gelirleri ise beyan edilecektir. Bu beyan sırasında ise yukarıda belirttiğimiz gider indirimleri aynen uygulanır.
3. İşyeri kira gelirinde yıllık 95.680 TLye kadar vergi ödemesi çıkmıyor
22.000 TLyi aşan işyeri kira geliri beyan edilecek. Beyannamede hesaplanan gelir vergisinden yıl içinde yapılan vergi kesintilerinin düşülmesi (mahsup edilmesi) gerekiyor. Vergi kesintisinde oranın % 20, gelir vergisi tarifesinde de ilk dilimin % 15 olması nedeniyle bu mahsup nedeniyle 95.680 TLye kadar işyeri kira gelirleri ilave vergi doğmuyor. 100.000 TL işyeri kira geliri ise yalnızca 270 TL. gelir vergisi doğuruyor. (Bu hesaplama götürü gider yöntemi uygulandığı varsayımı üzerinedir.)
Kaynak : Yahya ARIKAN İSMMMO BAŞKANI