Emlak vergisi kimler ödemez

ÖNCELİKLE yeni barış paketinden bahsetmemiz lazım. Başbakan Binali Yıldırım geçen pazartesi günü açıkladı. Pakette çok farklı konularda düzenlemeler olacak ancak vergi mükellefleri için en önemli kısmı tabi ki vergi barışı. Kısa sürede Meclis’te görüşülüp yürürlüğe gireceği de anlaşılıyor yeni düzenlemenin.  Vergi barışını iki ana başlıkta değerlendirmek lazım.

Birisi vergi borçlarında barış; işlemiş gecikme zamlarının silinip, ana parasının (düşük yapılandırma faiz oranı uygulanarak) üç yıla yayılarak ödeme imkânı getirilmesi. İkinci başlıksa matrah artırımı. Matrah artırımı yoluyla mükellefler geçmiş yıllara yönelik ilave vergi ödemeleri yapacak, Maliye ise ilgili dönemlere ilişkin vergi inceleme hakkından vazgeçecek. Hali hazırda; inceleme ve dava aşamasındaki dosyalar için de uygun koşullarda barış sağlanmasına ve stok ve kasa affına yönelik düzenlemelerin de pakette yer aldığı açıklandı.

Barış paketinde milyonlarca kişiyi ilgilendiren bir başka önemli düzenleme daha var. İmar barışı... İskân sorunu yaşayan milyonlarca mülk sahibi için ‘tapuda görünen taşınmaz, gerçekte var olan taşınmaz’ farklılıklarını gidermeye yönelik bir düzenleme olacağı belirtiliyor. Gerek vergi barışı, gerek imar barışı için şu çelişkinin altını da çizmeliyiz. Bir yandan devletle milyonlarca vatandaşı arasında süregelen ve çözümlenememiş sorunlar barış yasasıyla çözülüyor, ancak diğer yandan geçmişte vergi ve imar mevzuatına uygun hareket edenler de, haksız rekabete uğratılmış oluyor. Yeni barış paketinin detaylarını yasalaşmasıyla beraber kapsamlı olarak ele alacağız.

Diğer yandan vatandaşların güncel vergi yükümlülükleri de devam ediyor. Mülk sahipleri, bu ayın sonuna kadar, belediyeye ‘emlak vergisinin’ ilk taksitini ödemek zorundalar. (Kasım sonuna kadar da ikinci taksit ödenecek) Tek konutu olan ve geliri olmayan kişiler için tanınmış vergi avantajları da var. Koşulları taşıyanlar emlak vergisi ödemeyecekler. Üç gün boyunca emlak vergisi ve vergi avantajı hakkında merak edilen soruları cevaplayacağız.

Bugün Emlak Vergisi’nin; mükelleflerini, ödeme zamanını, oranlarını ve genel olarak kimlerin emlak vergisi avantajından yararlanabileceğini içeren sorularla başlıyoruz.

1- Emlak Vergisi’nin mükellefi kim?

Emlak vergisinin mükellefi; bina, arsa ve arazinin maliki (sahibi), varsa intifa hakkı sahibi (kullananlar), her ikisi de yoksa bina, arsa ve araziye malik gibi tasarruf edenlerdir. Paylı mülkiyet halinde malik olanlar, hisseleri oranında mükellef sayılıyorlar.

2- Ödenmediğinde cezası ne kadar?

Emlak Vergisi ödemeleri gayrimenkulün bağlı olduğu belediyeye yapılıyor. Süresinde yapılmayan ödemeler için aylık yüzde 1.40 oranında gecikme zammı hesaplanıyor.

3- Konutu olup da Emlak Vergisi ödemeyecekler kimler?

En fazla brüt 200 metrekare ve tek konuta sahip olan; *Hiç geliri olmayan ev hanımları ve işsizler,* SGK’dan (SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı) aldıkları emekli aylığından başka geliri olmayan emekliler, (ve bunların dul ve yetimleri)* Engelliler,* Gaziler,* Şehitlerin dul ve yetimleri, indirimli (sıfır oranlı) bina vergisi uygulamasından yararlanabiliyorlar. (EVK Md. 8).

4- 2018’de satılan evin Emlak Vergisi’ni kim ödeyecek?

2018’de satılan evin emlak vergisini satıcı öder. Alıcı ilk yıl vergi ödemez. Alıcı 2018’de yalnızca belediyeye bildirim verir. 2018’de alım yapan alıcı için ilk emlak vergi ödemesi 2019’da başlar.

5- Beş yıl boyunca indirimli vergi, hangi binalarda uygulanıyor?

Konut olarak kullanılan bina veya apartman dairelerinin vergi değerinin dörtte biri (2.500 liradan az olmamak üzere inşalarının sona erdiği yılı takip eden yıldan itibaren) beş yıl süreyle geçici muafiyetten faydalanabiliyor (EVK Md. 5).

6- Günlük kiralanan ev için, işyeri vergisi mi ödenecek?

Günlük-saatlik kiralama yapan konut sahipleri emlak vergilerini düşük oranlı konut olarak değil daha yüksek oranlı işyeri olarak ödemek durumundalar. Gayrimenkul her ne kadar konut olarak kayıtlarda görünse de, fiziki olarak işyeri olarak kullanıldığından işyerinin tabi olduğu orandan Emlak Vergisi ödenmesi gerekir.  Gayrimenkulün kaydı belediyede konut olarak görünmesine rağmen aslında işyeri olarak kullanılan mülklerin tümü için durum aynı. (İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı, 05 Şubat 2018 tarih ve 56068 sayılı özelge) 

7- İşyeri olarak da kullanılan konutlarda hangi oran geçerli?

Sahibi olduğu ve ikamet ettiği konutun bir kısmını işyeri olarak kullanmaya başlayanlar tereddüt edebiliyor... “Emlak Vergisi; hep konut olarak binde 1 (büyükşehirlerde binde 2) oranında ödeniyordu, artık işyeri olarak binde 2 (büyükşehirlerde binde 4) oranında mı vergisi ödenecek?” sorusu soruluyor. Konutun yalnızca bir kısmı iş yeri olarak kullanılmaya başlansa da, belediyeye bildirimde de bulunularak artık işyerinin tabi olduğu orandan (izleyen yıldan itibaren) vergi ödenmesi gerekiyor. (İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı, 29 Eylül 2015 tarih ve 83330 sayılı özelge)

8- İşyeri görünen konutlarda hangi orandan ödeme yapılacak?

Konut olarak kullanılmasına rağmen, belediyeye ilk bildirimi işyeri olarak yapılmış gayrimenkuller de olabiliyor. Bu durumda iki kat fazla Emlak Vergisi ödenmiş oluyor. Gayrimenkulün rayiç değeri üzerinden; konutlar için binde 1, işyerleri için binde 2 Emlak Vergisi ödeniyor.  (Oranlar büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanları içinde yüzde 100 artırımlı uygulanmakta.)

Benzer durumda olan mükellefler; yüksek oranlı Emlak Vergisi ödemek yerine ilgili belediyeye başvurarak, fiilen konut olarak kullandıkları mülkleri için düşük oranlı (konut) emlak vergisi ödeyebilirler. ( İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı,  14 Kasım 2017 tarih ve 455314 sayılı özelge)